“Alweer skiën…” Heb je er helemaal genoeg van? Het wachten voor de skilift, veel te dure koffie op de piste, papperige sneeuw aan het eind van middag en meezingen met foute muziek tijdens de après-ski. Ben je op zoek naar een alternatieve wintersportvakantie? Een keer iets heel anders? Actief, uitdagend, in de natuur en sneeuw? Wat denk je van een meerdaagse tocht met eigen hondenslee door het winterwonderland van Scandinavië?

“Ik voel mijn tenen niet meer…” Langzaam probeer ik ze heen en weer te wiebelen in mijn winterlaarzen. Dit gaat nog niet zo makkelijk aangezien ze gestoken zijn in drie lagen sokken wat de bewegingsvrijheid drastisch beperkt. Dan maar even een stukje achter mijn hondenslee aanrennen. Als dikke stroop voel ik het bloed door mijn benen naar mijn voeten stromen. Langzaam komt het gevoel weer terug. De schade nemen we vanavond in de sauna wel op. Nu eerst zorgen dat ik warm blijf. Rennen dus….

We bevinden ons in Zweeds Lapland. In de buurt van de stad Kiruna: 67 graden noorderbreedte, net iets boven de poolcirkel. Het is januari, de kortste dag is geweest, de zon begint iedere dag weer iets aan kracht te winnen en de dagen worden langzaam langer. Gemiddeld duurt de dag hier van ongeveer 8:30 uur tot ’s middags 15 uur in dit jaargetijde. Maar de winter laat haar grip op het landschap niet zomaar los. Temperaturen variëren van een comfortabele -15 graden tot een iets minder comfortabele -40 graden Celsius….

“It’s all about layers.” Laagjes, laagjes, laagjes. Hier begrijp je pas echt het nut ervan. Drie lagen sokken, twee lagen handschoenen, twee lagen onderkleding, een donsjas, thermolegging en een thermo-overal. Oh ja, en nog een bivakmuts, extra wollen muts en rubberen laarzen. De Scandinavische temperturen gaan je zeker niet in de koude kleren zitten! Letterlijk. Trek je bij -40C graden Celcius je handschoenen uit, dan heb je grote kans dat je vingers binnen een halve minuut bevroren zijn.

“Oei”, hoor ik je denken, “waarom zou je daar dan in hemelsnaam naartoe op vakantie willen.” Daar is maar één heel kort antwoord op: de schoonheid van de natuur. De laagstaande zon geeft de hemel alle kleuren van de regenboog. Rood, oranje, paars, diepblauw, maar nooit simpel wit. En heb je overdag nog niet genoeg kleuren gezien? ’s Nachts is het de beurt aan het noorderlicht als je geluk hebt. Groene gordijnen zetten de hemel dan in vuur en vlam.

Natuurlijk heb je de schoonheid die je kunt zien. Maar waar ik iedere keer weer door geraakt wordt is de schoonheid die je kunt horen. Of eigenlijk niet kunt horen. De sneeuw filtert alle geluiden weg en maakt de wereld stil…. Het enige dat je hoort is het schuiven van de slee door de verse sneeuw. De honden maken geen geluid als ze rennen, hun winterbestendige voetzolen lijken de grond niet eens te raken.

---

Terug naar de meerdaagse sledehonden tocht. Wat kun je allemaal verwachten?

Kwart over zeven. De wekker is zojuist gegaan. Niet bewegen, wie kruipt er als eerste uit de slaapzak? Vannacht hebben we met ons groepje van vijf mushers (bestuurder van een hondenslee) geslapen in een hut midden in de wildernis. Geen elektriciteit, geen automatische verwarming, geen stromend water. Ergens vannacht is de houtkachel uitgegaan en is de temperatuur in de hut tot rond het vriespunt gedaald. De eerste die opstaat moet de kachel weer aansteken, maar loopt daarbij wel koude tenen op.

Buiten zijn de honden inmiddels wakker geworden, met hun interne klok is niets mis… Eruit dan maar, thermoskleding aan, kachel aan en naar buiten. Het is etenstijd voor de honden. Gulzig schrokken ze de stinkende soep van vlees en water naar binnen die ze voorgeschoteld krijgen. Aan de horizon wordt het langzaam lichter en wordt het donkerblauw van de nacht ingewisseld voor oranje.

Na een uitgebreid ontbijt; door de kou verbrand je extra veel en is veel eten geen overbodige luxe, is het tijd om de honden voor de sledes te spannen. Van stilte is even geen sprake nu. De honden zijn uitgeslapen en klaar voor een nieuwe tocht. Ze blaffen om het hardst om als eerste ingespannen te worden. Koud krijg je het er in ieder geval niet van! Eenmaal in hun harnas voor de slee blijven ze zoveel mogelijk geluid produceren en wordt er om het hardst getrokken om de slee in beweging te krijgen. “Gaan, gaan, gaan.” lijken ze te roepen.

Dan zijn we klaar om te gaan. Mijn hartslag is rond de 150 en ik heb het bloedheet ondanks de buitentemperatuur van -35 graden. Mijn vier honden houden niet van wachten en werpen mij enthousiaste blikken toe. Hou dat maar eens onder controle! We gaan! Ik trek het anker waarmee de slee vastzit uit de sneeuw en spring achterop. Woesh! Daar gaan we! En het is stil… Zodra de honden mogen rennen maken ze geen geluid meer. De stilte valt als een deken over me heen. Dit gevoel is onbeschrijfelijk.

We zijn inmiddels een uurtje onderweg. Mijn hartslag is weer normaal en mijn tenen beginnen langzaam koud te worden. Besneeuwde bossen wisselen af met uitgestrekte bevroren meren en moerassen. De zon staat inmiddels boven de horizon en werpt lange schaduwen op het pad. De honden zitten lekker in hun ritme. Het eerste halfuur is er nog door allemaal, al rennend, gepoept en geplast. Maar nu draven ze eensgezind door de sneeuw.

Kilometer na kilometer. Onze gids op de voorste slee kiest de paden, de rest van de honden volgt. Je komt volledig tot rust. Er is niets waar je aan hoeft te denken behalve de slee en de honden. Soms ren je een stukje om warm te worden of als het bergop gaat om de honden te helpen. Soms moet je bukken voor een overhangende tak. Soms remmen als het hard bergaf gaat. Meer is er niet. Zo simpel, zo genieten.

Langzaam zakt de zon weer achter de heuvels en kleurt de horizon oranje en roze. Aan de andere kant komt tegelijk de maan op in een dieppaarse achtergrond. De natuur toont hier haar kunststukje in kleuren. Vol bewondering kijk ik om me heen, hoeveel kleuren kan de hemel hebben?

Het is drie uur in de middag als we bij onze nieuwe wildernishut aankomen. De honden hebben vandaag 40 km gerend en zijn moe en hongerig. Voor hen zit de dag erop, voor ons begint het zware werk nu. Met een bijl hakken we als snack voor de honden een enorme salami in stukken. Hierna is het water halen uit het meer vlakbij (waarbij je eerst het eerder gemaakt wak open mag hakken), hout halen voor de kachels en sauna, het diepgevroren avondeten van de honden in stukken hakken en water koken om het in te ontdooien en de sledes leeghalen.

Tegen de tijd dat al het werk gedaan is, is de hut opgewarmd en kookt het water in de fluitketel voor een kop thee. Laagje voor laagje kan de kleding uit. Tot de sauna heet is en ik mijn vermoeide spieren kan ontspannen in de hitte. Dit is het moment om mezelf op bevriezingsverschijnselen te inspecteren. Mijn blauwe tenen worden langzaam weer roze en krijgen hun gevoel weer terug. Na de sauna gloeien al je spieren en voel je pas hoe hard ze hebben moeten werken om je warm te houden.

Na het avondeten vallen mijn ogen al langzaam dicht. Het is pas 20 uur! Voor de meeste mensen begint de avond net. Maar voor ons is de energie op na een dag in de extreme kou. Het voordeel van het vroege donker is dat je al vanaf de middag kans hebt op noorderlicht. Tot laat opblijven gaat me echt niet meer lukken. Een uurtje later is het stil in de hut, morgen weer een dag!

Bovenstaande meerdaagse reis is geboekt via Nature Travels, een Britse outdoorreizen maatschappij. Maar ook Harriniva in Fins Lapland kan ik erg aanraden als je met husky’s op pad wil.

Geïnteresseerd in reizen naar Scandinavië? Kijk dan ook eens naar mijn andere reportages over Noorwegen en Zweden.

• Citytrips voor outdoorfans: Bergen, Noorwegen
• Natuur in een notendop: Lofoten
• Per kano door Zweden