Toegankelijk webdesign volgens de Europese toegankelijkheidswet (EAA)

De European Accessibility Act (EAA) verplicht dat bepaalde producten en diensten in de EU toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Voor websites is dit vooral relevant voor e‑commercediensten en digitale klanteninterfaces. De wet vult de bestaande regels voor de publieke sector (de Web Accessibility Directive) aan en brengt ook private aanbieders in beeld. De kern: digitale diensten moeten bruikbaar zijn voor iedereen, ongeacht beperking, apparaat of context.
Vanaf 28 juni 2025 geldt de EAA in de lidstaten. Er bestaan overgangsregelingen per land en sector; check daarom altijd de nationale implementatie en eventuele uitzonderingen. In de praktijk betekent naleving dat je ontwerp, content en code voldoen aan een erkende technische standaard, en dat je een proces hebt om toegankelijkheid te borgen en te onderhouden.

De EU verwijst voor webtoegankelijkheid naar EN 301 549: de Europese norm die eisen voor websites, webapps en mobiele apps bundelt. Deze norm is gebaseerd op WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). In de meeste situaties is WCAG 2.1 niveau AA het minimum; WCAG 2.2 is de nieuwste versie en wordt sterk aanbevolen omdat het extra succescriteria toevoegt (bijv. focus-indicatoren en bedieningselementgrootte).
Praktisch advies: richt je op WCAG 2.1 AA als harde ondergrens en implementeer waar mogelijk WCAG 2.2-criteria. Gebruik semantische HTML, correcte naam-rol-waarde via ARIA alleen waar nodig, en zorg voor toetsenbordtoegankelijkheid, voldoende contrast en begrijpelijke content. Documenteer je keuzes en koppel ze aan de betreffende WCAG-criteria om aantoonbaar te voldoen.

Begin met ontwerp voor iedereen: maak navigatie duidelijk, voorspelbaar en consistent. Plaats primaire acties boven de vouw en geef knoppen herkenbare labels. Zorg voor een zichtbare focusstaat, voldoende witruimte en een logische koppenstructuur (één h1, hiërarchische h2–h3). Ontwerp responsief: content moet vloeiend schalen zonder horizontaal scrollen.
Kleur en contrast zijn cruciaal: streef minimaal naar contrastverhouding 4.5:1 voor tekst en 3:1 voor grote tekst en UI-elementen. Gebruik kleur nooit als enige manier om informatie over te brengen; voeg icoontjes, patronen of tekstlabels toe. Maak interactie-elementen minimaal 44×44 px aanraakbaar en houd interactieve doelen voldoende uit elkaar.

Schrijf helder en to-the-point. Gebruik korte alinea’s, betekenisvolle koppen en beschrijvende linkteksten (bijv. “Download handleiding PDF” in plaats van “klik hier”). Voor afbeeldingen: voeg alt-teksten toe die de functie of inhoud beschrijven. Decoratieve beelden markeer je als presentational.
Voor video’s en audio bied je ondertiteling, transcript en – indien nodig – audiodescriptie. Formulieren vragen extra zorg: koppel elke input aan een label, geef foutmeldingen in tekst (niet alleen kleur), bied duidelijke instructies en toon voorbeelden van invoerformaten. Gebruik programmatische validatie én server-side checks. Geef gebruikers voldoende tijd en voorkom onverwachte contextwijzigingen.

Combineer geautomatiseerde en handmatige tests. Start met tooling als axe, WAVE of Lighthouse om snelle fouten (contrast, ARIA, labels) te vinden. Test vervolgens met toetsenbord (Tab, Shift+Tab, Enter, Space, pijltjes) en screenreaders zoals NVDA (Windows) en VoiceOver (macOS/iOS). Controleer focusvolgorde, alternatieve teksten, koppenhiërarchie en formulieren.
Maak toegankelijkheid onderdeel van je proces: definieer acceptatiecriteria per user story (bijv. “voldoet aan WCAG 2.1 AA SC 1.4.3”), voer peer reviews uit, en plan periodieke audits. Documenteer afwijkingen, prioriteer op impact en los regressies op via CI/CD-checks. Betrek ervaringsdeskundigen voor gebruikerstesten: echte feedback onthult problemen die tools missen.

Toegankelijkheid verbetert de gebruikservaring voor iedereen: duidelijke structuur, beschrijvende titels en alt-teksten helpen zoekmachines én gebruikers. Snellere, semantisch opgebouwde pagina’s worden beter begrepen en vaak beter geïndexeerd. Heldere focus en toetsenbordbediening verlagen uitval in cruciale flows zoals checkout.
Zakelijk levert dit hogere conversies, lagere supportkosten en minder juridische risico’s op. Toegankelijke websites zijn inclusiever, wat je merk versterkt en je bereik vergroot. Bovendien is toegankelijkheid schaalbaar: verbeteringen aan contrast, navigatie en formulieren werken door in alle kanalen, apparaten en toekomstige features.